Pompy wody

Pompy wody to jeden z najważniejszych elementów układu chłodzenia w samochodzie. Jaka jest rola pompy wody? Jak ona pracuje? Przede wszystkim należy zaznaczyć, że powietrzny system chłodzenia silnika jest mniej skuteczny od wodnego (wymaga chociażby bardziej skomplikowanego układu olejowego, zapewniającego dodatkowe chłodzenie) a poza tym sprawia, że silnik jest bardziej hałaśliwy.

Dlatego też większość silników samochodowych jest chłodzona za pomocą wody (ściślej mówiąc, jest to specjalny płyn chłodzący, który nazywany jest wodą dla uproszczenia). Do chłodzenia zwykłego silnika, potrzebne jest ok. 6 litrów wody. Nie zmienia to jednak faktu, każdy silnik jest chłodzony powietrzem, tylko woda pełni rolę pośrednika – odprowadza ciepło z jednostki napędowej na zewnątrz, do chłodnicy gdzie resztę funkcji (odbieranie ciepła etc.) sprawuje już opływ powietrza.

Zanim tak się stanie, woda ma do przebycia długą drogę wokół silnika. Nie będzie ona jednak krążyć bez czynnika, który ją pompuje, a mianowicie pompy wody. W sporej ilości przypadków napędza ją silnik (za pomocą paska rozrządu bądź wieloklinowego), jednak czasem zdarza się, że napęd przenoszony jest za pośrednictwem kół zębatych. Co to oznacza dla nas? W sporym uproszczeniu – im szybsze są obroty silnika, tym szybciej pompowana jest woda. Jest to całkowicie logiczne, albowiem mocniej obciążony silnik wytwarza więcej „ciepła odpadowego”, które wymaga odprowadzenia.

Współcześnie, zwykłe pompy wody funkcjonują na zasadzie wirówki, bowiem w obudowie wiruje koło łopatkowe o łopatkach rozchodzących się od środka (osi) na zewnątrz. Od czoła tej wirówki doprowadzana jest woda, której łopatki nadają ruch wirowy (działa to na zasadzie sił odśrodkowych). Otwór wyjściowy znajduje się z boku pompy, i przez z niego woda wydostaje się z pompy pod ciśnieniem i płynie do silnika.

Czytając powyższy opis można odnieść wrażenie, że pompy wody mają tylko jeden element ruchomy, więc w teorii nic nie powinno się zepsuć. Życie jednak uczy nas, ze jest to błędne założenie. Zdarza się bowiem, że po wizycie w warsztacie okazuje się, że zatarło się łożysko pompy i pracuje ona z wielkimi oporami, bądź też pompa uległa rozszczelnieniu i „gubi” wodę. Co najczęściej powoduje tego typu usterki? W większości przypadków jest to kwestia zbyt mocno napiętego paska klinowego napędzającego pompę (zbyt duże naprężenie na łożysku wirnika pompy i jego uszczelniacza) bądź zbyt niskie stężenie środka przeciwzamarzającego (najczęściej jest to glikol metylowy lub etylowy).

Co do wspomnianego płynu przeciwmarzającego warto zaznaczyć, że ze względu na jego silne własności smarne i antykorozyjne (oraz, co jest dosyć logiczne, zapobiegania zamarzaniu wody), jego obecność w układzie chłodzenia silnika jest bardzo ważna dla działania samej pompy.